In het Rotterdamse vindt een gemoedelijk interview plaats met Vera Gemmink, over haar bedrijf VEERbeelding. Haar studio is gevestigd in ’t Gooi en Arnhem, maar de energieke fotografe vond het niet erg om in Rotterdam af te spreken voor het interview. In een relaxte houding beantwoordt Vera de eerste vraag: Waarom fotografie?

Over die vraag hoeft Vera niet lang na te denken: ‘Ik ben sowieso een beelddenker en daar was ik als kind al continu mee bezig. Voor mijn verjaardag kreeg ik op een gegeven moment een fotocamera en daarna huppelde ik overal naartoe om foto’s te maken. Mijn liefde voor het beeld toonde zich ook in mijn studententijd, toen ik lid werd van de fotoredactiecommissie.’

Toch is de keuze om professioneel fotograaf te worden een lange tijd buiten beschouwing gebleven, ook al heeft ze een opleiding gevolgd bij de fotoacademie. Sterker nog, ze ging een andere richting op. ‘Dit veranderde toen mijn omgeving begon te merken dat ik het fotograferen miste’, legt Vera uit. ‘Zelf had ik dit niet door, want ik had mijn mobiel waar ik foto’s mee kon maken. Toch zeiden mensen in mijn omgeving: “Veer, pak je fotocamera nu maar en begin gewoon weer.” Ik kon mijn creativiteit niet kwijt en dat doet toch veel met je. Dat heb je zelf misschien niet snel door, maar anderen wel.’

Foto’s vertellen een verhaal

Het gesprek gaat een paar lagen dieper met de vraag wat ze het mooiste vindt aan foto’s. ‘Je blijft er naar kijken en je vraagt je af: Wat vertelt deze foto? Wat probeert het te zeggen? Wat voor verhaal zit hierachter? Een foto prikkelt je tot nadenken.’ Vera kiest haar woorden zorgvuldig in het gesprek. Niet omdat ze terughoudend is, maar om de juiste woorden te vinden om haar gevoel te omschrijven. ‘Het is niet voor niets een cliché dat een foto meer zegt dan duizend woorden, het liefst laat ik mijn gedachten en gevoel zien via beelden.’

Maar waar let ze dan op tijdens het fotograferen als ze een verhaal wil vertellen via foto’s? Vera denkt weer diep na voor ze antwoord geeft. ‘Dat gaat onbewust, dus het is lastig om daar de vinger op te leggen. Als het gaat om personen, of belangrijke objecten, dan wil je dat het uit de foto springt. Dat het opvalt. Soms subtiel en soms juist wat opvallender. Ik speel daar graag mee, zodat de blik van de kijker getrokken wordt naar dat waarvan ik wil dat je er naar kijkt.’ Ze vergelijkt het fotograferen met het regisseren van een toneelstuk, of het schrijven van een roman: ‘In de foto’s moet het duidelijk zijn wie die hoofdrolspelers zijn en wat het verhaal is. Een simpel voorbeeld is een foto die ik heb gemaakt van een meisje dat zwaait naar een ballon. Ze had die ballon uitgelaten, omdat haar oma was gecremeerd. De focus ligt op de hand en die is scherper dan de rest van de foto, want daar ging het om. De zwaai is het verhaal waar de foto om draait. Het afscheid ligt daarin verborgen en dat laat ik zien.’

Fotografie is koud zonder intuïtie

Dat vormt ook het onderscheid tussen Vera en de meeste andere fotografen. Ze legt uit dat veel fotografen op zoek zijn naar ‘het perfecte plaatje’: ‘Techniek is belangrijk, maar zonder creativiteit en intuïtie krijg je hele klinische foto’s van de momenten zoals ze waren, terwijl de warmte en het verhaal mist.’ Intuïtie is een belangrijk onderdeel van de manier waarop Vera te werk gaat. ‘Als ik weet wie welke persoon is en wat het doel is van zo’n dag (zoals een bruiloft), weet ik wat ik kan verwachten of waar ik op moet letten. Mijn intuïtie vertelt de rest. Je voelt aan als er iets intens gaat gebeuren. Als er bijvoorbeeld een herinnering wordt gedeeld, dan zoek ik de hoofdpersonen uit dat verhaal op. Die momenten breken iets bij hen, zodat hun gevoel eruit komt en de buitenwereld dat kan zien.’

Dat vraagt om een persoonlijke voorbereiding. Volgens Vera zijn er altijd standaardfoto’s en heeft ze een afvinklijst van de beelden die ze sowieso wil schieten. ‘Dit bespreek ik ook met mijn opdrachtgevers: wat willen ze sowieso op de foto hebben?’ Daarnaast probeert ze een volledig en menselijk beeld te krijgen van de dag en de mensen die bij een evenement komen. ‘Het maakt niet uit wat voor evenement dat is, elke bijeenkomst tussen mensen kan emotioneel en mooi zijn. Daarom houd ik ook zo van het fotograferen van evenementen.’

De mens áchter het sociale masker

Ze probeert op evenementen als een soort fee tussen de mensen te vliegen en mooie momenten op beeld te vangen. Dit vergt volgens Vera een balans tussen aanwezig zijn, maar afwezig genoeg blijven voor de aanwezigen, zodat ze het evenement en de natuurlijke sociale dynamiek niet verstoort. ‘Ik let op de kleine details: die ene omhelzing, die ene aanraking, het spiertje dat in de mondhoek begint te trekken. Ik probeer aan te voelen waar en bij wie het sociale masker verdwijnt en de gevoelens naar buiten komen. Dat zijn hele kwetsbare momenten, maar die zijn tegelijkertijd ook heel mooi. Die momenten vormen gezamenlijk het verhaal van de dag.’

Tijdens het gesprek hebben we het veel over evenementen, maar hoe doet Vera het dan bij het schieten van portretten? Ze glimlacht bij de vraag: ‘Daarvoor heb ik een eigen manier ontwikkeld. Het nare aan portretfoto’s vind ik dat het niet ‘echt’ is. Het is gekunsteld, gemaakt. Iemand zet zijn of haar glimlach op, gaat op een bepaalde manier staan en dan moet er een foto worden gemaakt. Je ziet iemand niet zoals die in het echte leven is. Het wordt een rol.’ Die rol probeert Vera te doorbreken, om zo de échte mens achter het sociale masker op beeld te krijgen.

‘Op het moment dat een opdrachtgever aan mij vraagt om foto’s van hem of haar te maken, dan neem ik er de tijd voor en loop ik mee in het leven van die persoon. Er komt een moment dat het masker afvalt en iemand zichzelf is en dán schiet ik de foto’s.’

Dan eindigt het gesprek met misschien wel de moeilijkste vraag: Wanneer zijn de foto’s volgens haar goed gelukt? Vera is door het interview duidelijk op dreef gekomen en hoeft niet lang na te denken: Als je de ware aard van het moment ziet: kwetsbaar en menselijk. De foto’s vertellen een verhaal van de gebeurtenis, de dag, of een persoon. Als dat verhaal goed naar voren komt en de kwetsbaarheid van die momenten goed zichtbaar is, dán zijn de foto’s goed gelukt.

Interviewer: Lars Benthin / SciBenthin

Wil je meer weten? Neem gerust contact met me op.